Aj, jaj, jaj! Klezmer Festival
Pierwszy Festiwal Klezmerski
na krakowskim Kazimierzu
Pierwszy Festiwal Klezmerski
na krakowskim Kazimierzu
Muzyka, tradycje i obrzędy żydowskie są wciąż żywe w sercach odbiorców na całym świecie. Festiwal Klezmerski na krakowskim Kazimierzu stanowi odpowiedź na to niesłabnące zainteresowanie. Realizowany jest na krakowskim Kazimierzu, kolebce kultury żydowskiej. Jego pierwsza edycja odbyła się w sierpniu 2023 roku. Festiwal tworzą utalentowani i doświadczeni polscy i międzynarodowi artyści (muzycy, aktorzy) związani z muzyką i kulturą klezmerską. Podczas Festiwalu prezentowane są różnorodne wydarzenia: koncerty, spektakle, spotkania, których wspólnym mianownikiem jest poruszająca serca muzyka instrumentalna i wokalna oraz obrzędy żydowskie.
Celem Festiwalu jest przedstawienie i zainteresowanie szerokiego grona społeczności lokalnej oraz przybyłych do Krakowa i Małopolski gości pięknem i różnorodnością muzyki klezmerskiej, jak i odświeżenie pamięci o bogatej obyczajowości, tradycji, sztuki żydowskiej. Miejscem, które łączy te elementy jest właśnie krakowski Kazimierz. Poprzez Festiwal wracamy do jego bogatej historii przenosząc się wspomnieniami do XIV wieku, kiedy Król Kazimierz Wielki zakończył tułaczkę Żydów po Europie, dając im bezpieczne schronienie pod wzgórzem na Wawelu. Tym samym Kraków czerpał z kultury i tradycji żydowskiej, które trwale wpisały się w jego historię na kolejne stulecia.
I choć, na skutek wojny, krakowski Kazimierz został zniszczony, niczym feniks z popiołów odrodził się na nowo – głównie dzięki tętniącym życiem kawiarenkom, restauracjom z kuchnią żydowską i muzyką popularyzowaną przez Ostatniego Klezmera Galicji – Leopolda Kozłowskiego-Kleinmana.
Poprzez Festiwal powracamy do klezmerskich tradycji, muzyki, obyczajowości w zestawieniu z czasami nam współczesnymi, co czyni nasz Festiwal wyjątkowym pośród innych żydowskich festiwali, które do tej pory powstały.
Współcześnie zaś Kazimierz jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych miejsc Krakowa. Ta tętniąca życiem kulturalnym i artystycznym dzielnica, przyciąga szczególnie tych, którzy pragną poczuć ducha krakowskiej bohemy. Bogata tradycja krakowskiego Kazimierza co roku przyciąga tysiące turystów z Polski oraz całego świata, którzy pragną dowiedzieć się więcej o jego historii, a tym samym poznać twórczość artystyczną oraz obyczaje żydowskie.
Festiwal zakłada realizację cyklu wydarzeń kulturalnych, w tym spektakli, koncertów, spotkań z kulturą żydowską, wystaw, propagujących różnorodną muzykę żydowską (poprzez tradycyjną, aż po nowoczesną jej odsłonę – elementy muzyki bałkańskiej, cygańskiej, hiszpańskiej) oraz tradycje żydowskie, jak i sztukę.
Festiwal współtworzą znani artyści, muzycy, aktorzy na co dzień wyspecjalizowani w tym gatunku muzycznym, m.in. artyści Teatru Żydowskiego z Warszawy, scen krakowskich oraz międzynarodowi muzycy.
Poprzez realizację Festiwalu pragniemy zakorzenić muzykę i tradycje żydowskie w świadomości rodowitych krakowian, mieszkańców Małopolski, turystów, miłośników muzyki, kultury i sztuki żydowskiej, którzy będą mogli zarówno je poznać lub też na nowo odkryć.
W programie znalazły się utwory klezmerskie w wykonaniu gwiazd Teatru Żydowskiego w Warszawie – Izabelli Rzeszowskiej, Piotra Chomika, Henryka Rajfera oraz artystów krakowskich, m.in. Wojciecha Habeli, Krzysztofa Drozdowskiego, Witolda Wrony z towarzyszeniem zespołu klezmerskiego w składzie: Maciej Kwarciński – flet, Mateusz Dudek – akordeon, Mateusz Frankiewicz – kontrabas.
Więcej o wydarzeniuWydarzenie to odbywało się w trzech planach. Rozpoczęło się w zabytkowym domu Heleny Rubinstein przy ul. Szerokiej 14, gdzie do ceremonii zaślubin przygotowywała się Panna Młoda, skąd też wraz z najbliższymi wyruszyła dorożką na swój ślub. Drugi plan to Synagoga Tempel przy ul. Miodowej 24, w której byliśmy świadkami przygotowań do ślubu Pana Młodego oraz gdzie odbyła się ceremonia zaślubin, pod tradycyjną chupą.
Więcej o wydarzeniuRelacja wideoOstatnim przystankiem drugiego dnia Festiwalu była restauracja Awiw przy ul. Szerokiej 13, do której ulicami Kazimierza przeszedł orszak weselny. Tam odbyło się huczne wesele, podczas którego zgromadzeni goście rozkoszowali się tradycyjnymi potrawami żydowskimi, wykwintnymi winami izraelskimi, a wszystko to przy radosnej muzyce klezmerskiej.
Więcej o wydarzeniuRelacja wideoKoncert pamięci ostatniego klezmera Europy – Leopolda Kozłowskiego-Kleinmana w wykonaniu Jego pierwszej uczennicy piosenek w języku jidysh Ewy Warty-Śmietany oraz jednego z ostatnich uczniów, akordeonisty Mateusza Dudka, który wraz z wybitnym skrzypkiem, Dawidem Czernikiem oraz Mateuszem Frankiewiczem, grającym na kontrabasie, dali popis klezmerskiej muzyki czyniąc swoisty hołd wybitnemu Artyście, jakim był Ostatni Klezmer Leopold Kozłowski.
Więcej o wydarzeniuPodczas wieczoru przy świecach usłyszeliśmy w interpretacji znanego, krakowskiego aktora, Wojciecha Habeli, wiersze Mordechaja Gebirtiga, legendarnego poety, pieśniarza, aktora, stolarza, barda krakowskiego Kazimierza, który zginął 4 czerwca 1943 roku w krakowskim getcie.
Więcej o wydarzeniuRelacja wideoMagiczny koncert na niebiańskim dachu Hotelu Rubinstein, podczas którego przy wybornym drinku goście rozkoszowali się zapierającym dech w piersiach widokiem na panoramę Krakowa i Wzgórze Wawelskie.
Więcej o wydarzeniuRelacja wideoZwieńczeniem Festiwalu był pokaz tańców izraelskich „Aj, di gi di daj” w wykonaniu zespołu Kachol, który zaprosił do wspólnej zabawy uczestników wydarzenia, a także przypadkowych przechodniów, wypełniając muzyką i tańcem plac przed Hotelem Rubinstein.
Więcej o wydarzeniuRelacja wideo